Ontwikkeling opleidingstraject voor anderstalige medewerkers

Accent op taalonderwijs en Nederlandse cultuur

Vrouw aan bureau


In januari 2020 nam zorgorganisatie Omring het initiatief om ook statushouders te werven als (zorg)personeel. Genoeg geschikte kandidaten. Alleen bleek de taalbarrière te groot om deze mensen aan te nemen. Adviseur Vakontwikkeling Tamara de Rie nam daarom het initiatief om voor deze groep een opleidingstraject te starten. Dat loopt nu drie jaar. Hoe staat het met de opleiding? En: welke belangrijke lessen zijn er geleerd?

Tamara van Rie
Tamara: "De belangrijkste lessen die we van het eerste traject hebben geleerd, gaan over het taalniveau en de hoeveelheid tijd die de opleiding kost.”

Woonzorggroep Samen, WerkSaam, het Horizon College en Omring zijn samen het project voor een opleidingstraject voor statushouders gestart. De redenen zijn voor Tamara glashelder: “Wij krijgen de broodnodige nieuwe medewerkers, we doen iets voor mensen die het lastig hebben, en ons personeel wordt een betere afspiegeling van de maatschappij”, zo licht ze toe.

Het traject richt zich op anderstaligen en leidt op tot verzorgende IG. “Het accent ligt vooral op taalonderwijs en de Nederlandse cultuur” gaat Tamara verder. “Ook de jobcoach is een onmisbaar element. Hij/zij begeleidt de leerlingen met alles waar ze tegenaan lopen, op de werkvloer en privé.”

‘Welkom’ in 13 talen

Petra ter Brugge is Adviseur Werkgeversdiensten Zorg, Welzijn, Onderwijs en Schoonmaak bij het Werkgeversservicepunt. Dit is een samenwerking tussen gemeente, UWV en sociale werkvoorziening. Werkgevers kunnen bij het servicepunt terecht met allerlei personele vraagstukken. Petra heeft veel contact met zorgwerkgevers, kan vanuit haar positie aanbod genereren voor de opleiding, en heeft kennis van subsidiemogelijkheden. Ze is dan ook vanaf het begin betrokken geweest bij de projectgroep. Begin 2024 heeft ze het stokje van projectleider van Tamara overgenomen.

Ondanks een aantal hobbels en bobbels verliep het eerste opleidingstraject volgens Petra heel erg goed. “We startten in 2020 met 23 leerlingen en in februari 2023 haalde de eerste groep van 15 studenten zijn diploma. Bij de uitreiking werden alle aanwezigen in de 13(!) talen van de studenten welkom geheten door de ceremoniemeester. Echt een kippenvelmoment.”

Illustratie oudere met verzorgende

Lessen geleerd

“De belangrijkste lessen die we van het eerste traject hebben geleerd, gaan over het taalniveau en de hoeveelheid tijd die de opleiding kost”, vertelt Petra. “Het vraagt namelijk echt wat van de deelnemers. Daarom stemmen we de verwachtingen vooraf voortaan beter af. Ook hebben we voor de tweede groep studenten het gewenste taalniveau waarmee zij instromen wat verhoogd. En kijken we naar de privéomstandigheden: is het gezien de thuissituatie reëel haalbaar om een opleiding te volgen? Is er opvang voor de kinderen? Is er tijd om huiswerk te maken? Deze doelgroep heeft een klein netwerk; de families zitten soms verspreid over de hele wereld. Ook hebben de (potentiële) studenten soms weinig kans gehad om op een andere manier een sociaal netwerk op te bouwen.”

Werkcultuur

Een andere les die is geleerd, gaat over de cultuur rondom werken in Nederland. Petra: “Bij ons is het 'afspraak is afspraak’, kun je je leidinggevende aanspreken als je iets wilt vragen of doorgeven, en doe je wat je zegt. Niet in alle culturen werkt dat zoals bij ons. Daarom is er in het tweede opleidingstraject meer aandacht besteed aan de werkcultuur. In dit traject heeft ook de jobcoach weer een heel waardevolle rol gespeeld: een vertrouwenspersoon die niet oordeelt, maar begeleidt. Hij/zij stuurt en spreekt aan, en is ook in schrijnende situaties onbevooroordeeld.”

IllustratieCruciaal: interne draagkracht

Volgens Tamara is ook draagkracht binnen de organisatie een belangrijke indicator voor het slagen van een opleidingstraject. “Daarom hebben we een training voor de werkbegeleiders. En wordt er vooraf veel gesproken over wat je kan verwachten en hoe je je medewerkers mee kan krijgen. Verder is er voor de werkbegeleiders en directe collega’s een toolkit in de maak. Hierin vind je onder andere informatie over culturen, en tips over hoe je met elkaar in gesprek kan gaan.”

Opleiding met arbeidsovereenkomst

In april 2024 start de derde groep studenten. Voor dit traject is gekozen voor niveau 2 Helpende Plus. Omdat meer mensen beschikken over de benodigde capaciteiten, is de instroom naar verwachting groter. Evenals de kans dat de studenten hun diploma halen. Om tegelijk een nieuwe taal en een nieuw vak te leren, is al een hele kluif. Maar voor wie zich snel ontwikkelt, is het mogelijk om al tijdens de opleiding over te stappen naar niveau 3. Het vernieuwde leertraject wordt ontwikkeld en uitgerold onder de vlag van LWWL. “Ook is de opleiding anders, omdat we dit keer voor een volledig BBL- traject kiezen”, voegt Tamara toe. “De nieuwe medewerkers hebben vanaf dag 1 een arbeidsovereenkomst.”

Leren en werken in de prakijk

De eerste drie maanden van de tweejarige opleiding gaan de leerlingen drie dagen per week naar school, en een dag werken. Het onderwijs richt zich in deze periode op Algemene Dagelijks Levensbehoefte (ADL, wassen en verzorgen cliënt en andere zorgende taken) en op de Nederlandse taal. Na deze drie maanden gaat de student verder met leren en werken in de praktijk. Tamara: “We verwachten dat de studenten na dit intensieve voortraject voldoende toegerust zijn voor een goede start. Vooral omdat het accent al ligt op leren in de praktijk, in plaats van op school. De ambitie is om te starten met twee lesgroepen, met elk 23 studenten die zijn verspreid over onze regio.”

Brede samenwerking

Bij de projectgroep voor dit leer-werktraject zijn behalve de onderwijs- en zorginstellingen ook de gemeente en het UWV aangesloten. Volgens Petra is het bijzondere aan dit project dat onderwijsinstellingen samen onderzoeken hoe de opleiding het beste is vorm te geven. “Vonk, Horizon College en het Regio College willen samen een goed opleidingstraject neerzetten, dat meer én kwalitatief goed personeel opleidt voor de zorgsector.”

Meer weten?

Neem dan contact op met Petra ter Brugge, Adviseur Werkgeversdiensten via: Petra.terBrugge@uwv.nl